Waarom een magic communicator over de toekomst vertelt
De toekomst inspireert ons, daagt ons uit, geeft kracht, geeft hoop, maakt ons onzeker, biedt troost, maakt ons nieuwsgierig. De toekomst beïnvloedt ons, maar wij beïnvloeden de toekomst ook. Er zijn in de toekomst feitelijke omstandigheden die onze leefwereld bepalen. Maar hoe wij die omstandigheden tegemoet treden, is aan ons.

Toekomstvisie getuigt van leiderschap
Het is volgens mij hét kenmerk van leiderschap: een leider is in staat om zijn publiek bij de hand te nemen naar een plek in de toekomst. Alle grote leiders uit heden en verleden hadden één ding gemeen: ze hadden hun eigen visie op de toekomst en vanuit die visie wisten zij verandering teweeg te brengen. En om die reden is het begrip toekomst in jouw verhaal zo belangrijk, want ook jij wil met jouw communicatie verandering teweegbrengen. Een heldere visie op de toekomst geeft jouw publiek namelijk het gevoel dat ze snappen waarom de verandering die jij voor ogen hebt zo belangrijk is, en dat is jouw doel.

Wees je eigen trendwatcher
Bedrijven huren dure trendwatchers in om te komen vertellen hoe de toekomst eruit ziet. En eigenlijk is dat gek, want wie weet er nu beter waar het in een bepaalde bedrijfstak heen gaat dan de mensen die er werken? Zo hield Steve Jobs in 1983 een ogenschijnlijk gezellig praatje bij een evenement in Aspen. Dit was de tijd dat apple alleen nog maar appel betekende. Hij sprak over de komst van het internet, wat zijn toehoorders als idee best grappig vonden. En hij deed nog wat voorspellingen:

We’re about five years away from really solving the problem of hooking these computers together in the office. And we’re about ten to fifteen years away of solving the problem of hooking them together in the home.

Zelfs de timing van deze toekomst klopte. Vijftien jaar later was er internet. En de App Store voorzag hij ook al, al moesten wij er 25 jaar op wachten:

We need the equivalent in the software business. We need a software ‘radio station’. (…) Where we’ll be going is transmitting this stuff electronically over the phone line (…) and we’ll go directly from computer to computer.

En klinkt dit niet een beetje als een iPad:

What we want to do is, we want to put an incredibly great computer in a book that you can learn how to use in twenty minutes.

27 jaar later heeft bijna iedereen er een. En afhankelijk van hoe je naar de speech luistert, voorspelt hij ook al Google Maps, de iPhone en spraakherkenning. Al zei hij er bij dit laatste wel eerlijk bij: dit wordt heel moeilijk.

Kun jij ons ook de toekomst van jouw branche laten zien?

Droom en Doem
Jij kan je publiek meenemen in jouw toekomstbeeld en daar zijn in essentie twee manieren voor:

1. De toekomst als kans: ‘We hebben de kans om de toekomst beter te maken dan het heden.’
2. De toekomst als risico: ‘Wat gebeurt er in de toekomst als er nu niks verandert?’

In een kans-scenario schets je hoe jij de wereld ziet als je samen met je publiek de kans pakt om het heden te verbeteren. Als die klant voor jou als leverancier kiest, hoe ziet hun wereld er dan uit over een paar weken? Of over twee jaar? Wat zou er gebeuren als jij jouw publiek echt meeneemt in die toekomst? Schets jouw ‘man op de maan’-toekomstscenario voor jouw publiek om hen in beweging te brengen.

In een risico-scenario schets je hoe jij de wereld eruit ziet als er niets verandert. Om dat beeld tot leven te roepen, stel jezelf de vragen: wat gebeurt er als er niet wordt bezuinigd? Wat gebeurt er als jouw klant niet investeert? Welk risico lopen we? Misschien is dit wat jouw verhaal nodig heeft voor blijvende impact.

Meer IETS: maak de toekomst voelbaar
Neem jouw publiek mee in een toekomst die hen aanspreekt of juist afschrikt, zodat ze beter gaan begrijpen waarom er verandering nodig is. Breng jouw toekomstbeeld tot leven in de hoofden van jouw publiek en zet het af tegen het verleden en het heden. Hoe ziet jouw toekomst eruit als jij in jouw verhalen een heldere, tot de verbeelding sprekende toekomstvisie neerzet? Laat je inspireren door Steve Jobs, en ga ermee aan de slag!

“Samen met The Speech Republic ben ik helemaal terug naar het begin gegaan. Waarom wil ik eigenlijk zo graag mijn verhaal delen, welke boodschap(pen) zit(ten) er eigenlijk in. Wie heeft daar wat aan en op welke manier kan ik dat het beste overbrengen. Heel veel vragen, en intensieve sessies waren ervoor nodig om alles boven water te krijgen. Maar wat een feestje is het om dat weer te doorlopen. Met super veel zin ging ik naar de sessies, en met heel veel energie kwam ik er iedere keer weer vandaan.

Heel praktijk gericht, je oefent namelijk op een podium. Geheel passend bij jouw stijl, je hoeft geen dingen te doen die niet prettig voelen op een podium, en met heel veel feedback ontwikkel je een nieuwe verfrissende presentatie. Die bij je past, en waarmee je zelf dus ook met super veel plezier en vertrouwen je presentaties kan doen.”

— Esther Vergeer

Vlak na het afronden van mijn proefschrift wees een academische collega mij op een Amerikaanse website die de eenvoudige vraag stelde: “Kan je je proefschrift in één zin samenvatten?” We scrolden samen lachend door de lijst met hilarisch eenvoudige, ontnuchterende en hele rake beschrijvingen van proefschriften van over de hele wereld. Totdat ik me ineens bedacht, wat zou die zin voor mijn proefschrift zijn?

Een ongemakkelijk gevoel bekroop me. Want dat zou ik toch niet kunnen? Hoe kan ik jaren van onderzoek en analyse samenvatten in één zin? Ik had zo veel tijd besteed aan het uitpluizen van een vierkante millimeter van de geschiedenis en eerlijk gezegd, hoe meer ik  over mijn onderwerp leerde des te beter ik begreep wat ik allemaal nog niet wist! Het schrijven van het proefschrift zelf was al een pijnlijk proces geweest in schrappen, schrappen en nog eens schrappen. Ik was ervan overtuigd dat ik met mijn 450 pagina’s proefschrift echt al wel de kern van mijn argument had blootgelegd…

Die ene zin
Natuurlijk was dat onzin. Ik begon na te denken over welke zin het voor mijn proefschrift zou kunnen zijn, en als vanzelf kwamen er ideeën op. Uiteraard schoot ik ze allemaal meteen af omdat ze nuance misten, geen recht deden aan dit of dat, zus of zo vergaten etc. etc. etc. Maar toch. Uiteindelijk bleven er wel een stuk of drie kandidaten over, die voor een buitenstaander waarschijnlijk gewoon hetzelfde betekenden. Ik moest uiteindelijk toegeven dat ik al mijn onderzoek best in één zin kon samenvatten.

En het voelde bevrijdend om die zin te vinden! Het was als het ware een anker voor alles wat ik te zeggen had over dit onderwerp. Natuurlijk, die zin alleen was niet voldoende om alle diepte en nuance te begrijpen. Maar het was wel de kern, ontdaan van alle franje, alle (soms gezochte…) academische stijlvormen, details en verhullende taal. Ik kon die zin zelfs gebruiken om mijn tekst nog meer aan te scherpen. Het was mijn filter geworden voor wat relevant was en wat niet in mijn betoog paste. Mijn eigen blik op mijn onderwerp werd scherper, waardoor ook mijn teksten en verhalen scherper werden.

Jouw 10 seconden versie
Het was het inzicht over de kracht van eenvoud dat ik nog steeds dagelijks op het podium zie en zelf ervaar. Wat is precies de kern van wat je wil zeggen? Sprekers die dat weten hebben het gemakkelijk. Ze kunnen improviseren, de diepte ingaan, of op onverwachte gebeurtenissen reageren, omdat ze altijd terug weten te komen op hun hoofdboodschap. En die is altijd kort en eenvoudig.

Daag jezelf dus uit de volgende keer dat je een verhaal moet vertellen om eerst na te denken over je 10 seconden versie. Wat is je verhaal in een paar zinnen? Als je dat weet, kan je van daaruit weer opbouwen met een mooie intro, leuke anekdotes, een grapje hier en daar – zonder de kern uit het oog te verliezen. En krijgt je publiek glashelder voor ogen wat je hoofdboodschap precies is. Want als je het niet in tien seconden kan zeggen, kan je het ook niet in tien uur.

En o ja, ik kan je ook 450 pagina’s proefschrift besparen. Want mijn zin was: “Tegenstrijdige herinneringen aan de Vietnamoorlog leidden in de jaren tachtig en negentig tot volstrekt tegenstrijdig Amerikaans beleid, dat allemaal is uitgevoerd.” Maar ik kan je daar nog veel meer over vertellen…

Bloed, zweet en tranen
Je hebt keihard gewerkt aan jouw plan voor 2016. Je bent er maanden mee bezig geweest en hebt tientallen gesprekken gevoerd met medewerkers en klanten. Misschien heb je wel met het team op de hei gezeten om dit plan goed op papier te krijgen, of heb je concurrenten en de trends bijgehouden. Ja. Jouw visie voor 2016 staat als een huis en jij staat achter je verhaal. En dan die volgende stap: hoe zorg je dat iedereen aan wie jij dit verhaal vertelt ook echt begrijpt wat jij ermee bedoelt?

Dat is het moment waarop je wel eens last kunt gaan krijgen van de vloek van kennis: The Curse of Knowledge. Jij weet precies wat je bedoelt wanneer je zegt: ‘We moeten innoveren en de klant centraal stellen’. Je weet ook precies waarom dat moet gebeuren. Deze woorden betekenen écht wat voor jou. Sterker nog: jij weet dat dit dé manier is om te groeien voor jouw organisatie. Maar wat betekenen deze woorden voor jouw publiek? Betekenen ze wel hetzelfde?

Tick, tick, tick..
Elizabeth Newton, afgestudeerd aan de Universiteit van Stanford, bewees in 1990 ‘De vloek van kennis’ door een simpel experiment uit te voeren. Daarin gaf ze haar proefpersonen één van de twee rollen: tikker of luisteraar. De tikker had de taak om het ritme van een bekend liedje (zoals Happy Birthday) uit te tikken. De luisteraar moest vervolgens bepalen welk liedje er op de tafel getikt werd.

Voordat de luisteraars gingen raden, werd aan de tikker gevraagd hoe groot hij de kans inschatte dat de luisteraar de juiste titel van het liedje zouden raden. De tikkers voorspelden dat de helft van de titels door de tikker geraden zouden worden. Tijdens Newton’s onderzoek werden in totaal 120 liedjes uitgetikt. Verrassend was dat de luisteraars maar drie van de 120 liedjes goed konden raden. Dat is maar 2,5 procent! Hoe verklaar je zoiets? Het is eigenlijk best simpel: als een tikker tikt is het voor hem heel duidelijk hoe het lied klinkt, terwijl de luisteraar alleen een vage morsecode hoort.

Zie jij wat ik zie?
Zo werkt het dus ook als jij jouw plan presenteert en ervan uit gaat dat iedereen begrijpt wat jij in jouw hoofd hebt. Als jij vertelt over je plannen voor 2016, wil je dat je publiek hetzelfde beeld krijgt bij begrippen als innovatie en de klant centraal. Hoe zou het zijn als jij ervoor kan zorgen dat het beeld –wat voor jou heel helder is– ook bij je publiek gaat leven? Er zijn natuurlijk meerdere manieren waarop jij jouw publiek kunt laten zien welke ideeën in jouw hoofd bestaan. Als Speech Republic Coach lijkt het me leuk om jou voor een creatieve uitdaging te plaatsen. Are you ready?

1. Pak twee vellen papier en een potlood.
2. Bekijk je plan en stel jezelf de vraag: wat is nou de essentie/het hoofdthema? Schrijf dat woord bovenaan het vel. Is het ‘de klant centraal’, ‘innovatie’, ‘samenwerking’ etc.
3. Hoe ziet dit begrip eruit in de praktijk? Teken drie plaatjes waarop te zien is hoe dit begrip eruit zou kunnen zien. Hoe ziet ‘innovatie’ of ‘een andere samenwerking’ eruit op het moment dat het in de praktijk gebracht wordt?

Op het moment dat jij mensen echt kennis laat maken met de ideeën die jij in jouw hoofd zitten, is de kans groter dat jouw publiek raadt wat jij aan het ‘tikken’ bent. Daag jezelf dus uit om te visualiseren wat je bedoelt met deze woorden, zodat jij het beeld echt kunt overbrengen aan je publiek. Jouw plan heeft namelijk veel meer kans van slagen als de mensen om jou heen écht begrijpen wat jij bedoelt.

Rapper Joyner Lucas vertelt hier een verhaal door de ogen van twee mannen: een blanke Donald Trump-stemmer en een donkere jongeman. Zij zitten lijnrecht tegenover elkaar en doen hun verhaal. Ze uiten hun woede, oordelen, angst, verwijten en twijfels. Confronterend, rauw en eerlijk: een ogenschijnlijk onoverbrugbare tegenstelling in één rapsong gevangen. Hoe vaak vinden deze confrontaties plaats in de anonieme omgeving van Twitter en Facebook of aan onze eigen keukentafels met gelijkgestemden? Wat zou er gebeuren als we vaker tegenover ‘die ander’ zouden zitten?

Having fun on stage
Welk advies krijg jij van je collega voordat jij een belangrijk verhaal moet vertellen? ‘Vergeet niet te zeggen dat…’. Herkenbaar? Veel comedians zeggen ‘have fun!’ tegen elkaar voordat ze het podium opgaan. Het is een eenvoudig, maar geweldig advies. Tijdens een optreden kijkt mijn publiek naar mij hoe zij zich moeten voelen bij wat ik vertel. Wanneer jij plezier uitstraalt op het podium zal jouw publiek ook plezier hebben. Jouw houding op het podium is dus besmettelijk! Kijk maar eens wat een plezier Obama uitstraalt tijdens zijn Thanksgiving speech. Hij bewijst dat een glimlach er duizend kan aansteken.

Licht uit, zelfspot aan!
Obama beschikt over de kwaliteit om kritiek die hij krijgt om te zetten in kracht. Net zoals een judoka de energie van zijn tegenstander vaak voor zich laat werken. Obama gebruikt regelmatig kritiek van zijn tegenstanders om de spot met zichzelf te drijven. Daar geniet het publiek van. Kijk hoe hij de draak steekt met het idee dat je met je vijanden in gesprek moet, hoe hij de discussie over zijn afkomst naar zijn hand zet en de spot drijft met de fysieke tol die het presidentschap eist. Obama laat zien dat hij een gewoon mens van vlees en bloed is en dat verdiept de verbinding. Zelfspot spreekt zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid uit. Als je eenmaal jezelf naar beneden hebt gehaald, geeft dat ook toestemming om het handelen van anderen te bekritiseren. Let maar eens op, veel comedians drijven vaak eerst de spot met zichzelf voordat ‘de maatschappij’ aan de beurt is.

Wit is the salt of conversation, not the meat
Obama is natuurlijk een politicus en daarom zal zijn inhoudelijke boodschap altijd centraal staan. Humor is ondergeschikt aan de inhoud. Zolang je op het podium iets vertelt dat bijdraagt aan je boodschap of wat nuttig is, is het minder erg als je grap niet valt. De luisteraar heeft dan namelijk inhoudelijk iets opgestoken van je verhaal. Obama combineert dit schitterend in zijn State of the Union van 2012. Hij weet eigenlijk dat zijn woordgrap behoorlijk slecht is, maar omdat hij inhoudelijk een goed punt maakt, komt hij ermee weg. Zie zijn grijns eens voordat hij het gaat vertellen…

Tover een glimlach op het gezicht van je publiek!
‘Vrede begint met een glimlach’; mooie woorden van moeder Theresa. Zoals je weet kan humor op een schitterende manier de kou uit de lucht nemen, mensen bij elkaar brengen en saamhorigheid vergroten. En die verbinding is een mooie voedingsbodem voor magie in jouw communicatie. Dus laat je inspireren door Obama. Heb plezier, drijf af toe de spot met jezelf en zorg dat jouw humor ten dienste staat van je verhaal. Tover in 2017 met regelmaat een glimlach op het gezicht van je publiek!