Vier ’trucjes’ om authentieker te zijn op het podium…
11 min. leestijdAfgelopen vrijdag mocht ik twintig minuten lang nieuw stand up comedy materiaal testen in Amersfoort. Tijdens deze try-out night kon ik verse gedachtenspinsels delen of relatief nieuwe stukken verder aanscherpen. Het zijn altijd heerlijke en tegelijkertijd ook verschrikkelijke momenten voor comedians. Je stapt in een zwart gat en weet nooit hoe je optreden zich zal ontwikkelen. Ook al heb je stukken of een onderwerp al eerder ten tonele gebracht, een optreden is nooit hetzelfde. Jij als persoon bent immers in een andere staat van zijn dan tijdens je laatste optreden en je publiek is ook heel anders.
Op woensdag 14 oktober, tijdens de laatste avond dat kroegen nog open mochten zijn, speelde ik in Utrecht. Het was een geweldige avond. Het publiek had er zin in en ik kon al snel het podium op mijn eigen manier claimen. De spanning was meteen weg, het ijs gebroken en het publiek was vanaf de start aan boord. We zaten in een flow van geven en nemen, van actie en reactie.
In Amersfoort liep het anders. Niet slecht, maar ook niet goed. Een echte versmelting met het publiek kwam nooit tot stand. Hoe kan dat nou? Waarom lukte het mij niet om echt te landen op het podium en daar helemaal als mezelf te staan waardoor de avond een succes werd? Nu is een verhaal vertellen voor collega’s of tijdens een congres toch echt iets anders dan als comedian, maar toch…. als beter-wetende speech coach zou ik mijn ervaring en theoretische kennis toch in praktijk moeten kunnen brengen. Hoe kan je echt als jezelf op het podium staan? Hoe kan je authentiek zijn? Ook ik ging weer bij mezelf te rade waar het mis ging en hoe ik de kans op succes kan vergroten om de volgende keer 100% als mezelf aanwezig te zijn.
De ‘oefening-in-autenciteit’ paradox
Ik herinnerde mij een artikel van Nick Morgan, een bekende en gevierde speaking coach die verschillende boeken en mooie publicaties op zijn naam heeft staan. In ‘How to become an authentic speaker’ heeft Morgan een viertal punten geformuleerd hoe je kan voorkomen om niet-authentiek over te komen en juist de kans te vergroten dat je wel authentiek bent op het podium. Wees gewaarschuwd: Het zijn aanknopingspunten die je nu kan lezen, echter is het in praktijk brengen de echte uitdaging. Je kan oefenen om de kans te vergroten om authentiek te zijn, al lijkt dat paradoxaal.
Om dat te kunnen moet je vier basis impulsen durven te volgen. Je moet namelijk de intentie hebben om open te staan (1) om verbinding te maken met je publiek (2), om gepassioneerd te zijn (3) en om te luisteren naar je toehoorders (4).
Als je daarbij kunt, zal je lichaamstaal automatisch ‘volgen’. Met deze intenties ga je dus het podium op. Dat is een kunst waar zelfs ervaren cabaretiers ook nog vaak mee worstelen. Niet gek, want probeer maar eens 200 keer “hetzelfde” verhaal te verkondigen.
Ik kan me voorstellen dat jij je nu afvraagt of het dan niet beter is om je je niet voor te bereiden als je authentiek wilt zijn? Nee. Als je niet comfortabel bent met je verhaal, vergroot je de kans on-hand-ig over te komen en te veel zoekende te zijn op het podium. Dat komt niet ten goede aan je credibility en dus je impact.
Zo herken je een niet-autenthieke spreker, maar dat weet je eigenlijk al…
Maar eerst nog even dit: Waarom komen sommige leiders tijdens presentaties niet authentiek over? Het antwoord moet gezocht worden in de manier waarop onze hersenen informatie en communicatie verwerken. Als verbale en non-verbale communicatie niet op een lijn liggen, verlies jij als spreker je authenticiteit en jouw boodschap zijn kracht. Als je bijvoorbeeld teveel hebt geoefend op je gesticulatie – het gebruik maken van handgebaren – zal je publiek dat opmerken. Onderzoek wijst namelijk uit dat je gebaar daardoor net na het woord volgt dat je uitbeeldt, terwijl bij echt gebruik van je handen je gebaren net voor het geassocieerde woord uitgaan.
“You might say that words are after-the-fact explanations of why we just gestured as we did” schrijft Morgan. Daarom zal je mij als coach ook nooit aanwijzingen horen geven als “wanneer je het woord groot zegt, doe je je handen uit elkaar…” Ik geloof namelijk niet dat je daardoor de harten van je publiek gaat winnen. Het is allemaal teveel gefocust op de buitenkant en dat maakt je artificieel. Als je durft je impuls te volgen en je comfortabel bent op het podium, dan volgen je handen vanzelf en daarna de aansluitende woorden. Nauwkeuriger geformuleerd: Gebaren gaan vooraf aan je bewuste gedachten en je gedachten gaan vooraf aan je woorden.
“You might say that words are after-the-fact explainations of why we just gestured as we did.” – Nick Morgan
De authentieke ontmoeting
De kunst is om wanneer je spreekt weer echt nieuwsgierig te zijn naar de ontmoeting tussen jou en je verhaal. Klinkt filosofisch en quasi-interessant he…. Dat is het ook. Er bestaat namelijk geen objectief verhaal. Wellicht wel woord voor woord uitgeschreven op papier maar niet op het podium. Daar moet je het verhaal weer in het moment laten ontstaan. Kan jij je verhaal dus vergeten en net op tijd herinneren om het vervolgens op het podium te laten ontstaan en op dat moment:
1: De intentie hebben om open te staan voor je publiek
Je kent wellicht het gevoel dat er iemand op het podium staat, maar dat jij niet echt bij de persoon kan. Andersom heb je het waarschijnlijk ook ervaren. Je staat wel te presenteren, maar je kan nog niet echt de aandacht ontvangen van je toehoorders. Er zit nog een schild voor je, een verdedigingsmechanisme.
Probeer eens bij het repeteren van je verhaal je voor te stellen dat jij je verhaal vertelt aan een goede vriend van je waar jij je helemaal ontspannen bij voelt. Probeer naar dat gevoel te gaan en vanuit die ontspannenheid je verhaal te vertellen. Wat gebeurt er als je een interviewer niet als een potentiële vijand ziet, maar als een nieuwsgierige vriend waarmee je in de kroeg staat? Geef vanuit die setting een antwoord. Let wel op dat je het schreeuwende-kroegvolume niet meeneemt. Je zal zien dat je vriendelijker en meer ontspannen zal reageren en dat ook je lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen vanuit daar mee zullen gaan.
2: De intentie hebben om de verbinding te maken met je publiek
Als je kinderen hebt weet je hoe ingewikkeld het kan zijn om hun aandacht te krijgen. En als dat niet het geval is, wil ik je uitnodigen nu meteen met mij contact op te nemen om je geheimen te vertellen. Enfin…. laten we er vanuit gaan dat je in hetzelfde schuitje zit of hebt gezeten. Dan weet je dat je van alles uit de kast trekt. Je loopt naar je kinderen toe, gaat soms door je hurken om op ooghoogte te komen, praat harder om ze te bereiken of juist zachter om ze betrokken te houden tijdens het voorlezen van De Gruffalo. Wat altijd helpt is om de televisie uit te zetten, dan stijgt de kans op connectie met 83%…. doe dat dus ook met je Powerpoint!
Kortom: Neem de bereidheid om je kinderen te bereiken mee naar de grote mensen wereld. Wil ze echt naar je toe trekken omdat je van binnen voelt dat je een belangrijke boodschap te vertellen hebt die echt relevant voor hen is.
3: De intentie hebben om gepassioneerd te zijn over je boodschap
Het klinkt als een open deur, maar toch is het meer regel dan uitzondering dat sprekers in beginsel al hun passie en emotie uit hun verhaal hebben gehaald. Als het rationeel klopt, zal het wel goed zijn is vaak de gedachte. Terwijl je verhaal natuurlijk moet worden geserveerd op een bedje van passie, net zoals vroeger! “Ik doe mijn spreekbeurt over skaten omdat ik het een supercool onderwerp vind en omdat ik er veel informatie over kan vinden in de bibliotheek!”
Als jij er zin in hebt, dan je publiek ook. Dat straal je uit. Als jou de nieuwe privacyregels gestolen kunnen worden, moet je iemand anders de presentatie laten geven of je moet dieper gaan onderzoeken waarom jij voelt dat deze regels zo belangrijk voor jou en je organisatie zijn. Wat staat er op het spel en wat kan je bereiken als jullie binnen afzienbare tijd compliant zijn?
Dus richt je op de reden waarom je zo graag je verhaal wilt vertellen. Waarom mag ik je ‘s nachts hiervoor wakker maken? En focus je minder op de exacte woorden die je wilt uitspreken. De goede woorden zijn niks waard als ze gedragen worden door de foute intentie. Laat jezelf zien!
4: De intentie hebben om je publiek te ‘horen’.
Wanneer je jouw verhaal vormgeeft en uitdraagt houd dan in gedachten hoe je denkt dat je publiek zal reageren, wat hun energie is voor, tijdens en na je verhaal. Als je dat kan invoelen, dan kan je daarop aansluiten en tegelijkertijd de regie nemen om hen in een bepaalde staat van zijn te krijgen. Net zoals je in gesprek met je vrienden heel goed aanvoelt hoe de ander erbij zit, zo moet je jouw sensitieve antennes ook aan het werk zetten als je op het podium staat.
Ga dus niet oefenen om heel veel ‘ja’ te knikken tijdens een interview of een Q&A na je presentatie, maar zorg ervoor dat je intentie is om echt te luisteren en te willen horen hoe je publiek reageert, dan komen de ‘ja’ of ‘nee’ knikjes vanzelf. Sterker nog, je pallet zal toenemen omdat je vanuit het moment reageert.
Wat is jouw authentieke verhaal?
Nick Morgan drukt mij wel weer met de neus op de feiten. Het merendeel waar ik over vertelde in Amersfoort vond ik in het moment dat ik het meemaakte interessant en grappig, maar eigenlijk voelde ik onvoldoende de behoefte en dus passie om het te delen met het publiek. Ik wil het niet echt kwijt, ik voel niet de urgentie om mijn hart te luchten over dit onderwerp en dat maakt weer dat ik de intentie miste om echt verbinding te maken met mijn publiek. Je kan je voorstellen dat dit ook niet ten goede komt aan mijn openheid.
Kortom: Terug naar de tekentafel, schrijven en wachten tot de lockdown mogelijkheden biedt om het onderzoek weer aan te gaan op het podium.
Ik nodig ook jou uit om je eigen zoektocht aan te gaan. Wie ben je en wil je zijn op het podium en in je werk? Welk authentiek verhaal wil jij vertellen in het leven? De aankomende feestdagen geven je tijd voor bezinning. Dus maak er een uitgesproken en vrijgesproken viering van!
